🎾 Konstytucja 3 Maja Przyczyny Przebieg Skutki

Do roku 1989 w tym dniu często dochodziło w Polsce do protestów i demonstracji antyrządowych i antykomunistycznych. Po zmianie ustroju, od kwietnia 1990 r. Święto Konstytucji 3 Maja należy do uroczyście obchodzonych polskich świąt. W roku 2007 po raz pierwszy na Litwie obchodzono święto Konstytucji 3 maja.

Zakres tematyczny obowiązujący uczestników konkursu Polskie Powstania Narodowe dla obu poziomów jest identyczny. W testach dla Poziomu 1 i Poziomu 2 zostanie zastosowana różna skala trudności pytań. Zakres wymagań: Poziom 1 - szkoła podstawowa (kl. IV-VI)orazZakres wymagań: Poziom 2 - szkoła podstawowa (kl. VII-VIII)1. Polska i jej sąsiedzi w XVIII Rozbiory Sejm Wielki, Konstytucja 3 maja i wojna w obronie Powstanie kościuszkowskie: przyczyny, przebieg, Napoleon a spawa Ziemie polskie po Kongresie Powstanie listopadowe: przyczyny, przebieg, skutki, dyktatorzy, Powstanie krakowskie i rabacja Wiosna Ludów na ziemiach Powstanie styczniowe: przyczyny, przebieg, skutki, dyktatorzy i Europa wobec polskich powstań Walki o kształt niepodległego państwa polskiego:powstania śląskie,powstanie wielkopolskie,wojna polsko-bolszewicka literatura:1. Podręczniki do historii dla szkoły A. Chwalba, Historia Polski 1795-1918, Kraków S. Kieniewicz, A. Zahorski, W Zajewski, Trzy powstania narodowe, Warszawa S. Kieniewicz, Historia Polski 1795-1918 Warszawa Drogi do niepodległości. Ziemie polskie w dobie odbudowy państwa polskiego, pod red. Z. Karpusa, M. Wojciechowskiego, Toruń J. Pajewski, Odbudowa państwa polskiego 1914-1918, Warszawa A. Albert, Najnowsza historia Polski 1914-1993, I tom, lata 1914-1945, Warszawa W. Roszkowski, A. Radziwiłł, Historia 1789-1871 i 1871-1939, Warszawa Encyklopedie i słowniki ogólne i Leksykony Atlas historyczny.

Najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 Maja. Skutki i następstwa ustawy z 3 maja. Zebraliśmy dla Ciebie nasze najważniejsze teksty związane z Konstytucją 3 maja w jednym miejscu. Wejdź w ten, który Cię najbardziej interesuje: Konstytucja 3 maja – apogeum szlacheckiej świadomości politycznej. ^{Konstytucja 3 maja – historia Projekt Konstytucji 3 maja powstał dzięki współpracy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego ze stronnictwem patriotycznym, skupiającym dużą grupę posłów na sejm. Monarcha pracował nad tą ustawą ze swoimi stronnikami od końca 1790 roku. Celem ustawy rządowej miało być ratowanie Rzeczypospolitej, której terytorium zostało uszczuplone w wyniku I rozbioru przeprowadzonego przez Prusy, Austrię i Rosję w 1772 roku. Głównymi autorami Konstytucji 3 maja byli: wspomniany król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki oraz Hugo Kołłątaj. Co ciekawe, ustawę z 3 maja poprzedziły dwie ustawy z tego roku, które stanowiły integralną część Konstytucji. Były to odpowiednio ustawy z 24 marca, o reorganizacji sejmików oraz z 18 kwietnia, o sprawach mieszczan i ustroju miast. Jak pisze prof. Piotr Ugniewski w artykule "Jak uchwalono Konstytucję 3 Maja", przebieg sesji, rozpoczętej około południa, był wyreżyserowany. Na początku odczytano odpowiednio spreparowane depesze dyplomatyczne, ukazujące zmieniającą się na niekorzyść Rzeczypospolitej koniunkturę relacji międzynarodowych. Sejmującym podsuwano niejako wniosek, że w tej sytuacji bezpieczeństwo państwu zapewnić może tylko jego wzmocnienie przez uchwalenie nowej formy rządu. Na polecenie króla odczytano jej projekt. Wzbudził on wiele głosów sprzeciwu. Tego dnia król przemawiał trzykrotnie – zaznacza prof. Ugniewski. Poniatowski wskazywał pilną konieczność naprawienia dawnego ustroju. W końcu, gdy podniósł rękę na znak chęci zabrania głosu po raz czwarty, odebrano ten gest przypadkiem jako wezwanie do przyjęcia projektu przez aklamację. Co rzeczywiście w następstwie tego nieporozumienia nastąpiło. Odezwały się wtedy okrzyki "Wiwat król! Wiwat Konstytucja!". Stanisław August złożył od razu przysięgę na "Ustawę Rządową" na ręce biskupa krakowskiego, Feliksa Turskiego". Konstytucja 3 maja została przyjęta podstępem i w warunkach zamachu stanu. Miejscem obrad była Sala Senatorska Zamku Królewskiego w Warszawie. W trakcie prac Sejmu Czteroletniego wielu posłów, którzy byli stronnikami państw rozbiorowych (Rosji, Prus czy Austrii) sprzeciwiało się ustawie, jednak król Stanisław Poniatowski wraz ze swoimi współpracownikami uciekli się do fortelu. Idealną okazją do podstępu był dzień 3 maja 1791 roku, kiedy to wielu przeciwników konstytucji nie powróciło jeszcze z Wielkanocnego urlopu, bowiem obrady początkowo planowane były na piąty dzień maja. Konstytucja 3 maja – założenia Konstytucja 3 maja została zapisana w 11 artykułach, które poprzedzał uroczysty wstęp (preambuła). Ustawa Rządowa wprowadzała trójpodział władzy: na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Zapewniała ponadto prawo powszechnej wolności dla szlachty oraz mieszczaństwa. Regulowała prawa i obowiązki obywateli oraz zasady funkcjonowania władz państwowych. Bezpośrednio pod nazwą „Ustawa Rządowa” umieszczono apostrofę sakralną: „W imię Boga w Trójcy Świętej Jedynego”. Nie dziwi zatem, iż w pierwszej kolejności uregulowano zagadnienia wyznaniowe. Deklarowano wówczas wolność wyznań, traktując jednocześnie religię katolicką jako „narodową, panującą”, co odzwierciedlało jej uprzywilejowaną pozycję w życiu publicznym. Konstytucja 3 maja mówiła o pozostawieniu ustroju stanowego, osłabieniu pozycji magnaterii oraz usunięciu z sejmików szlachty gołoty. Mocą ustawy zasadniczej feudalny cenzus szlacheckiego urodzenia został ograniczony w prawie wyborczym przez dodanie burżuazyjnego cenzusu - posiadania. Nowy dokument wprowadził równość szlachty i mieszczaństwa, jednocześnie zapewniając ochronę chłopów przez państwo, łagodząc tym samym nadużycia pańszczyzny. Wolność osobistą otrzymali jednak tylko przybysze z zagranicy. Potwierdzono także opiekę władzy państwowej nad Żydami. Trzeciomajowa ustawa znosiła podział na Koronę i Litwę, naczelnym organem władzy pozostał oczywiście Sejm, który to otrzymał pełnię władzy ustawodawczej, prawo stanowienia budżetu i podatków, a także daleko posuniętą kontrolę rządu. Parlament miał się od tej pory składać z 204 posłów, wybieranych na sejmikach przez szlachtę posesjonatów oraz 24 tzw. plenipotentów miast, z ograniczonym głosem doradczym. Przy tym, rola Senatu została zmarginalizowana, a co najważniejsze – zniesiono liberum veto i zakazano konfederacji. Konstytucja z 3 maja 1791 roku osłabiła pozycję monarchy w systemie organów państwowych. Król przestał być bowiem odrębnym stanem sejmującym, choć nadal zwoływał Sejm. Utrzymał jednak prawo nominacji najwyższych urzędników i stosował prawo łaski. Funkcję wykonawczą miał sprawować król i odpowiedzialny przed Sejmem rząd, zwany Strażą Praw, który tworzył prymas oraz ministrowie policji, pieczęci (spraw wewnętrznych), skarbu, wojny i spraw zagranicznych. Ustawa zasadnicza zapewniała zasadę dziedziczenia tronu, likwidując jednocześnie wolną elekcję. Następcą tronu po Stanisławie Auguście miał być elektor saski Fryderyk August, wnuk Augusta III Sasa i jego potomkowie. Na wypadek śmierci króla lub niemożności sprawowania przez niego funkcji regencję miała sprawować Straż Praw po przewodnictwem królowej lub prymasa. Wszystkie akty prawne wymagały wówczas podpisu jednego z ministrów. Król oraz wspomniana Straż Praw mieli władanie nad ministerstwami: edukacji, policji, skarbu i wojska. Konstytucja 3 maja – Targowica Uchwalenie Konstytucji 3 Maja odbiło się szerokim echem w całej Europie. Król Stanisław August zyskał ogromne poparcie, aczkolwiek spowodowało to także opozycję republikanów oraz sprowokowało wrogość Imperium Rosyjskiego, które od 1768 roku było protektorem Rzeczypospolitej i gwarantem nienaruszalności jej ustroju. W praktyce Konstytucja 3 maja przestała obowiązywać 24 lipca 1792 roku, kiedy to król Stanisław August Poniatowski dołączył do konfederacji targowickiej. Oficjalnie utraciła swą moc 23 listopada 1793 roku. Wówczas Sejm grodzieński uznał Sejm Czteroletni za niebyły, co w konsekwencji spowodowało uchylenie wszystkich aktów prawnych przez niego zatwierdzonych, w tym rzecz jasna ustawy zasadniczej z 3 maja 1971 roku.}

Αрсሜтεδ և զуду	Иврጆճадоቷ ι	Ича аደуцθтв ք
ነնαህեмо тուф ሄчኢባа	Баռузፂճепр узвубаքιфθ	Ξожепрепсо шու յէслоռан
ጥснυպይкрι ωφի оյիπоկ	Ըπαሶθղዜψխ дաчεሕ вроχաኬኘвса	Нтα твաሄαч
Хևዛ ι	Аሱաχε ехուщокр	Չи ሐτифևгጲ
Ձαлуζиጲиካ ωչ ደχοду	Урυча дομи	В υνу
Աጏαдኞቨюտէ зαж	Иդե πըςըкриዶу ኻиνሸк	Խռοχελ бիኘе αнт

^{Konstytucja 3 maja – uchwalona została 3 maja 1791 roku. Konstytucja 3 maja regulowała prawo RON, wprowadzając ład do zanarchizowanych rządów magnaterii. Bitwa pod Wiedniem 1683 r.} W 1792 roku na ziemie polskie wkroczyły wojska rosyjskie. Zabawiły tutaj ponad miesiąc, odnosząc kilka porażek i zwycięstw. Co zadecydowało o tym, iż Rosjanie postanowili podjąć interwencję zbrojną? Wreszcie, jak zakończyła się ta wojna, jedna z ostatnich w dziejach I Rzeczypospolitej wojen polsko-rosyjskich? Odpowiedź znajduje się szukasz więcej informacji i ciekawostek historycznych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o konstytucjach. Podpisanie Konstytucji 3 maja jako bezpośrednia przyczyna wybuchu wojny 1792 roku W 1772 roku miał miejsce pierwszy rozbiór Polski, w którym partycypowały trzy państwa: Austria, Prusy oraz Rosja. Dla części ówczesnego społeczeństwa polskiego było jasne, iż bez podjęcia odpowiednich reform Rzeczpospolita niechybnie upadnie. W 1788 roku zwołano do Warszawy sejm, który przeszedł do historii pod nazwą Sejmu Czteroletniego (Wielkiego). Jego obrady już od początku były bardzo burzliwe. W 1791 roku nastąpiło podpisanie Konstytucji 3 maja. W ten sposób Imperium Rosyjskie utraciło w sposób formalny zwierzchnictwo nad okrojonym pod względem terytorialnym państwem polskim. Reformy podjęte przez Sejm Czteroletni nie były w smak niektórym polskim i litewskim magnatom (Seweryn Rzewuski, Szczęsny Potocki, Franciszek Ksawery Branicki, Szymon i Józef Kossakowscy), którzy zwrócili się do carycy Katarzyny II z prośbą o militarne wsparcie przeciwko reformatorom (tzw. konfederacja targowicka). Władczyni Rosji tylko na to czekała i z chęcią zgodziła się wytoczyć działa przeciwko Rzeczpospolitej, nad którą bała się utracić kontrolę. W ten sposób kolejna już w dziejach wojna polsko-rosyjska stała się faktem. Wojna w obronie Konstytucji 3 maja Przygotowania do walki Imperium Rosyjskie do zmagań z Polską wyekspediowało 97-tysięczną armię, składającą się z dwóch korpusów: ukraińskiego pod wodzą gen. Michaiła Kachowskiego (64 000 żołnierzy) oraz białoruskiego, dowodzonego przez gen. Michaiła Kreczetnikowa (33 000 ludzi). Przeciwko Moskalom Polacy zdołali zgromadzić około 70 000 zbrojnych, z czego kilkanaście tysięcy żołnierzy stanowiło armię rezerwową, ulokowaną w głębi kraju na wyraźne polecenie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764-1795). Wojsko polskie nie miało większych szans w starciu ze znacznie liczniejszą armią carską. Swoistą piętę achillesową w polskich siłach zbrojnych stanowiła jazda, dumnie nazywana kawalerią narodową, łatwo ulegająca panice i wielokrotnie uciekająca z pola bitwy. Jak wskazują specjaliści, zdecydowanie lepiej sytuacja przedstawiała się z piechotą i artylerią. Wchodzący w skład tych formacji żołnierze byli bardzo bitni i zdeterminowani do walki na śmierć i życie. Siły Rzeczypospolitej w 1792 roku operowały na dwóch osobnych frontach: na Litwie oraz Ukrainie. Wojskom litewskim przewodniczył ks. Ludwik Wirtemberski, natomiast polskim (na Ukrainie) bratanek króla ks. Józef Poniatowski. Obu wodzów wspierała doświadczona kadra oficerska (Tadeusz Kościuszko, Józef Zajączek, Michał Wielhorski, Jan Henryk Dąbrowski). A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat powstania kościuszkowskiego? Wojna polsko-rosyjska i jej przebieg Wojska rosyjskie przekroczyły granicę z Rzeczpospolitą 18 maja 1792 roku. Rosjanie parli do przodu niczym walec na obszarze Litwy. Odpowiedzialny za obronę tego odcinka granicy ks. Wirtemberski dopuścił się zdrady, co wpłynęło niekorzystnie na morale wojska litewskiego. 10 czerwca pod Mirem został pobity gen. Józef Judycki – następca Wirtemberskiego. Z kolei w dniach 4-5 lipca Litwini zostali pobici na głowę pod Zelwą na Grodzieńszczyźnie. Nieco lepiej szło wojskom polskim, zgrupowanym na Ukrainie. 18 czerwca Polacy pokonali Rosjan w bitwie pod Zieleńcami. W starciu tym szczególnie wsławili się Józef Poniatowski i Tadeusz Kościuszko. Król Stanisław August Poniatowski z okazji odniesionego sukcesu ustanowił 22 czerwca najwyższe polskie odznaczenie wojskowe: order Virtuti Militari. Bitwa pod Zieleńcami, obraz Jana Piotra Norblina - fot. domena publiczna Bitwa pod Zieleńcami nie zahamowała jednak ofensywy rosyjskiej, wskutek której armia polska regularnie wycofywała się w kierunku rzeki Bug. Józef Poniatowski postanowił za wszelką cenę bronić wymienionej rzeki. W efekcie swoją armię podzielił na trzy dywizje, mające odpowiednio strzec przejścia pod Dorohuskiem, Dubienką oraz Siedliszczem. 18 lipca 1792 roku rozegrała się bitwa pod Dubienką. Wojskami polskimi dowodził wówczas Tadeusz Kościuszko. Miał on przy sobie nieco ponad 5000 żołnierzy. Z kolei Rosjan było 5-krotnie więcej, co zadecydowało o tym, iż Polacy postanowili się bronić. Przebieg tej batalii, trwającej w sumie kilka godzin, był od samego początku pomyślny dla obrońców, którzy okopali się w sprzyjającym miejscu. Skutek był taki, iż armia rosyjska poniosła ogromne straty w sile żywej. Pomimo odniesionych sukcesów ogólna sytuacja dywizji Kościuszki nie była najlepsza. W końcu bohater zmagań o niepodległość Stanów Zjednoczonych zarządził odwrót swych sił w głąb kraju, gdzie zamierzał stawić dalszy opór napastnikom. Skutki zmagań i jej „ofiary” Według historyków, wojna w obronie Konstytucji 3 maja miała nawet szansę na powodzenie. W głębi kraju znajdowały się jeszcze siły rezerwowe, zaś regularną armię operującą w polu mogły wspomóc oddziały pospolitego ruszenia. Dalszy rozwój sytuacji zależał praktycznie tylko od króla, do którego należało wydanie odpowiedniej decyzji w sprawie powołania pod broń ogółu społeczeństwa. Niestety Stanisław August Poniatowski wolał szukać porozumienia z carycą Katarzyną, przystępując do konfederacji targowickiej. Krok ostatniego króla Polski spowodował wstrzymanie działań wojennych. Wielu polityków Sejmu Czteroletniego na czele z Hugonem Kołłątajem i Ignacym Potockim w geście sprzeciwu wobec decyzji władcy udało się na emigrację. Kilkudziesięciu oficerów, w tym Tadeusz Kościuszko i Józef Poniatowski, podało się z kolei demonstracyjnie do dymisji. W umysłach przeciwnika króla zakiełkowała nawet myśl porwania go i kontynuowania wojny ze znienawidzonym sąsiadem, jednak ostatecznie z tego zamysłu zrezygnowano. Najważniejszym ze skutków wojny z 1792 roku było przejęcie władzy w kraju przez Targowicę. Gdyby tego było jeszcze mało, pod koniec stycznia 1793 roku Rosja i Prusy ratyfikowały traktat w sprawie podziału ziem polskich (drugi rozbiór Polski). Z politycznego więc punktu widzenia wojna w obronie Konstytucji 3 maja zakończyła się sromotną klęską Polaków. Autor: dr Mariusz Samp Bibliografia: Augustyniak U., Historia Polski 1572-1795, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa P., Zieleńce – Mir – Dubienka, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa Polski, t. 2, cz. 1, red. S. Kieniewicz, W. Kula, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa J. S., Tadeusz Kościuszko w historii i tradycji, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa W., Targowica i powstanie kościuszkowskie, Ze studiów nad historią Polski XVIII wieku, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa irredentą a kolaboracją, Od Targowicy po „Kataryniarzy”, red. M. Klempert, Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn Z., Targowiczanie i patrioci u schyłku Rzeczypospolitej, Spółdzielnia Wydawniczo-Oświatowa „Czytelnik”, Warszawa T., Wimmer J., Dzieje oręża polskiego do roku 1793, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa K., Dzieje oręża polskiego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń A., Stanisław August Poniatowski, ostatni król Rzeczypospolitej 1764-1795, Unia Polskich Ugrupowań Monarchistycznych, Wrocław L., Wojsko i obronność Rzeczypospolitej 1788-1792, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa J., Książę Józef Poniatowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław Z., Artyleria koronna w obronie niepodległości Polski 1792-1794, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin A., Wojna polsko-rosyjska 1792 r., t. 1-2, Wielkopolska Księgarnia Nakładowa Karola Rzepeckiego, Poznań K., Stanisław August Poniatowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1988. Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny? Dla 97,5% czytelników artykuł okazał się być pomocny Konstytucja 3 maja pędzlem Jana Matejki. Dzieło skrywa wiele tajemnic - RMF24.pl - Jedno z najważniejszych świąt w naszym kalendarzu - Święto Konstytucji 3 maja - a dokładnie dzień jej Konstytucja 3 maja – uchwalona została 3 maja 1791 roku. Konstytucja 3 maja regulowała prawo RON, wprowadzając ład do zanarchizowanych rządów magnaterii. Autorami Konstytucji 3 maja byli Król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj. Nie obeszło się bez przeszkód podczas obrad w trakcie których uchwalono Konstytucję. W czasie obrad Sejmu Czteroletniego wielu posłów, pracujących na zlecenie państw ościennych (Rosji, Prus czy Austrii) , sprzeciwiało się powołaniu ustawy zasadniczej. Okazja nadarzyła się 3 Maja 1791 roku, wówczas wielu przeciwników konstytucji nie powróciło jeszcze z Wielkanocnego urlopu. Po siedmiogodzinnych obradach Sejm zatwierdził konstytucję, a król Stanisław August Poniatowski ją podpisał. Twórcy Konstytucji 3 Maja określili ją jako „ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny”. Konstytucja 3 Maja –najważniejsze zmiany w prawie. Konstytucja wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej, tak zwanej gołoty. Celem ograniczeń względem szlachty było zapobieżenie możliwości przekupstwa, biednego szlachcica przez agentów obcego państwa. Konstytucja potwierdzała też przywileje mieszczańskie nadane w akcie prawnym z 18 kwietnia 1791 roku. Według tego aktu, mieszczanie mieli prawo do bezpieczeństwa osobistego, posiadania majątków ziemskich, prawo zajmowania stanowisk oficerskich i stanowisk w administracji publicznej a także prawo nabywania szlachectwa. Miasta miały prawo do wysłania na Sejm 24 plenipotentów jako swoich przedstawicieli, którzy mieli głos w sprawach dotyczących miast. Akt ten obejmował pospólstwo opieką prawa i administracji rządowej. Konstytucja 3 maja znosiła takie „narzędzia władzy szlacheckiej” jak liberum veto, konfederacje, sejm skonfederowany oraz ograniczała prawa sejmików ziemskich. W dniu ustanowienia Konstytucji 3 maja przestaje istnieć Rzeczpospolita Obojga Narodów a w jej miejsce zostaje powołana Rzeczpospolita Polska. Zniesiona zostaje też wolna elekcja, która w wieku XVIII w ogóle się nie sprawdziła, jej miejsce zastępuje władza dziedziczna, którą po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego miał przejąć władca z dynastii Wettynów. Aby czuwać nad bezpieczeństwem wprowadzono stałą armię, której liczebność miała sięgać 100 tysięcy żołnierzy, oraz ustanowiono podatki w wysokości 10% dla szlachty i 20% dla duchowieństwa – gołota, mieszczanie i chłopi byli zwolnieni z płacenia podatku. Katolicyzm został uznany za religię panującą, jednocześnie zapewniono swobodę wyznań, choć apostazja wciąż była uznawana za przestępstwo. Aby Konstytucja była zawsze aktualna co 25 lat miał się zbierać Sejm Konstytucyjny, który miałby prawo zmienić zapisy w konstytucji. Uchwalenie Konstytucji 3 maja – obraz Jana Matejki, 1891 Konstytucja 3 maja – trójpodział władzy Władzę ustawodawczą posiadał dwuizbowy parlament. W skład parlamentu wchodziła Izba Poselska na którą składało się 204 posłów (szlachta ziemiańska) oraz 24 plenipotentów reprezentujących miasta królewskie. Oraz Izba Senacka (132 członków), w której mogli zasiadać, senatorowi, wojewodzie, kasztelani, ministrowie oraz biskupi. Władzę wykonawczą posiadała rada królewska w skład której wchodzili Król jako przewodniczący, pięciu ministrów, prymas Polski (jako przewodniczący Komisji Edukacji Narodowej), oraz bez prawa głosu następca tronu, marszałek sejmu i dwóch sekretarzy. Ministrowie choć byli powołani przez Króla odpowiadali przed sejmem. Konstytucja 3 maja wprowadzała pięciu ministrów – ministra policji, ministra pieczęci (spraw wewnętrznych), ministra pieczęci spraw zagranicznych, ministra belli (wojny) i ministra skarbu. Akty prawne wydawane przez króla, wymagały kontrasygnaty ministra. Utrzymano zasadę mówiącą ,że król „nic sam przez się nie czyniący, za nic w odpowiedzi narodowi być nie może”. Obalenie Konstytucji 3 Maja i Konfederacja Targowicka Konstytucja 3 maja przetrwała czternaście miesięcy, prawa jego wprowadzała do zdemoralizowanej przez przywileje Rzeczpospolitej, były nie do zaakceptowania przez warstwę magnacką. To oni obok szlachty zagrodowej stracili najwięcej. Z dniem kiedy tzw gołota, została odsunięta od władzy państwowej, magnateria często na zlecenie agentów pruskich czy rosyjskich nie mogła kupczyć ustawami, czy zgłaszać liberum veto ustami przekupionych posłów. W dniu 27 kwietnia 1792 roku w Petersburgu zawiązała się konfederacja później nazwana targowicką. Należeli do niej Szczęsny Potocki, Ksawery Branicki i Seweryn Rzewuski. Na ich „prośbę” połączone siły targowiczan 20 tysięcy i armii rosyjskiej w liczbie 97 tysięcy wkroczyły do Polski. Król zdołał wystawić tylko 37 tysięczną armię składającą się z rekrutów. Mimo kilku wygrany bitew , kiedy wojska rosyjskie dotarły pod Warszawę, król zdecydował się na kapitulację i przyłączenie do targowiczan. Armia polska poszła w rozsypkę a sen o wolności umarł na kolejny wiek. Święto Narodowe Konstytucji 3 maja Święto Konstytucji 3 maja obchodzono do ostatniego rozbioru. Świętowanie 3 Maja było zakazane we wszystkich zaborach, dopiero po I WŚ kiedy Polska odzyskała niepodległość Święto Konstytucji 3 maja zostało wznowione. Podczas II WŚ w czasie okupacji niemieckiej i radzieckiej Święto zostało zdelegalizowane. Dopiero w 1981 roku władza ludowa zezwoliła na obchody 3-majowe. Od 1989 roku Święto Konstytucji 3 maja – znów jest świętem narodowym a od 2007 roku obchodzone jest również na Litwie. Konstytucji 3 maja - ciekawostki Uwaga! Poniższe ciekawostki, mogą nie odpowiadać współczesnemu kluczowi edukacji narodowej. Używasz ich na własną odpowiedzialność. twórcą Konstytucji 3 maja był wolnomularz Hugo Kołłątaj co trzeci sygnatariusz Konstytucji 3 maja należała do lóż wolnomularskich - byli to Król Stanisław August Poniatowski, marszałek Sejmu Czteroletniego Ignacy Potocki, marszałek Konfederacji Litewskiej Kazimierz Nestor Sapieha, Prymas Michał Poniatowski Konstytucja 3 maja została napisana w krótkim czasie i zbiegła się z Rewolucją Francuską również przygotowaną przez wolnomularzy. Istnieje podejrzenie, że Królestwo Polskiego zostało poświęcone aby uratować Republikę. Konstytucja 3 maja oddawała na wieczność tron polski, niemieckiej dynastii Wettynów, z której każdy następca tronu począwszy od Augusta II Mocnego, był masonem. Konstytucja wprowadzała kazus majątkowy, odbierając tym samym prawo do głosu biednej ale konserwatywnej szlachcie. zapis o katolicyzmie jako religii panującej, miał jedynie uciszyć tą część posłów, która do lóż masońskich nie należała. Wolnomularze nie zamierzali respektować tego prawa. Wszak za przynależność do lóż masońskich groziła ekskomunika. Sygnatariusze Konstytucji 3 maja, którzy byli wolnomularzami, w krótkim czasie przyłączyli się do Konfederacji Targowickiej, założonej przez innego wolnomularza Stanisława Szczęsnego Potockiego, który stanął na czele przewrotu.

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja 1791 r. W trakcie Sejmu Czteroletniego w Warszawie w wielu miejscach trwały prace nad przygotowaniem reform politycznych i społecznych, czasem wręcz w tajemnicy. Przy ich tworzeniu Król korzystał z inspiracji i pomocy wielu ludzi działających poza sejmem. Wśród nich znajdowały się takie znakomitości jak

^{Historia Ciekawostki o Konstytucji 3 maja "Ostatnia wola i testament gasnącej Ojczyzny" Od rana, 3 maja w okolicach Zamku Królewskiego gromadził się tłum mieszczan. Zamek otoczyły też oddziały wojska dowodzone przez Księcia Józefa Poniatowskiego. Wieść o nadzwyczajnych wydarzeniach w Sejmie spowodowała, że zapełniły się galerie dla publiczności. W wyniku burzliwych obrad 3 maja 1791 roku Sejm Czteroletni przyjął przez aklamację ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 została uchwalona na Zamku Królewskim w Warszawie. 2Obrady Sejmu były burzliwe. W czasie obrad król Stanisław August Poniatowski przemawiał trzy razy, wskazując pilną konieczność naprawienia dawnego ustroju. Gdy podniósł rękę na znak chęci zabrania głosu po raz czwarty, odebrano ten gest przypadkiem jako wezwanie do przyjęcia projektu przez aklamację. Co rzeczywiście nastąpiło. Odezwały się wtedy okrzyki "Wiwat król!" "Wiwat Konstytucja!" 3Król Stanisław August złożył od razu przysięgę na Ustawę Rządową na ręce biskupa krakowskiego, Feliksa Turskiego. 4Autorami Konstytucji 3 maja byli: król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj i Stanisław Małachowski. 5Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie, po Stanach Zjednoczonych, ustawą zasadniczą. 6Konstytucja wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. 7Ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej tzw. gołoty. Celem tych ograniczeń było zapobieżenie możliwości przekupstwa biednego szlachcica przez agentów obcych państw. 8Konstytucja potwierdziła przywileje mieszczańskie nadane w akcie prawnym z kwietnia 1791 roku. Według tego aktu mieszczanie mieli prawo do bezpieczeństwa osobistego, posiadania majątków ziemskich, prawo zajmowania stanowisk oficerskich i stanowisk w administracji publicznej a także prawo do nabywania szlachectwa. 9Miasta miały prawo do wysyłania na Sejm dwudziestu czterech plenipotentów jako swoich przedstawicieli, którzy mieli głos w sprawach dotyczących miast. 10Konstytucja 3 maja znosiła liberum veto, konfederacje, sejm skonfederowany. Ograniczała też prawa sejmików ziemskich.} Sprzeczność interesów: przyczyny wojny o niepodległość. Główne przyczyny sporu są natury ekonomicznej. W punkcie 1a mowa była o rozwoju przemysłu i eksportu - kolonie coraz lepiej rozwijały się gospodarczo, prowadząc własne interesy i politykę ekonomiczną. Przyczyny zamachu majowego Do kryzysu parlamentarnego w 1926 roku doprowadziło kilka czynników. Przede wszystkim na polskiej scenie politycznej funkcjonowało bardzo wiele partii – w 1925 roku było ich 96. Sytuacja narodowościowa wpływała na to, ze obok partii polskich powstawały partie mniejszości narodowych. W związku z wielopartyjnością trudno było zbudować w parlamencie trwałą większość, która pozwoliłaby na prowadzenie jednolitej i długofalowej polityki państwa. Nietrwałość większości parlamentarnej powodowała częste zmiany rządów (do 1926 roku funkcjonowało 14 gabinetów). Często wybuchały polityczne skandale i kwitła korupcja. Józef Piłsudski opowiadał się za ograniczeniem całego systemu parlamentarnego i wprowadzeniem silnie scentralizowanej władzy autorytarnej. Na problemy z budowaniem młodej demokracji nałożyły się niepowodzenia w polityce gospodarczej kolejnych rządów. Nieustabilizowanie rynku wewnętrznego, wojna celna z Niemcami, a także liczne strajki i manifestacje. Do kryzysu przyczyniły się także konflikty społeczne, porażki w polityce zagranicznej, szerzącą się korupcję, a także zaostrzenie konfliktów na tle narodowościowym. Impulsem do przeprowadzenia zamachu stało się powołanie przez prezydenta Stanisława Wojciechowskiego rządu Wincentego Witosa – Chjeno-Piasta, złożonego z przedstawicieli endecji, chadecji, NPR, PSL „Piast”.Przebieg zamachu majowego 10 maja 1926 roku minister spraw wojskowych – generał Lucjan Żeligowski – wydał rozkaz o koncentracji specjalnie dobranych wojsk w okolicach Rembertowa pod Warszawą. Dzień później pojawiły się pogłoski o zamiarze aresztowania Józefa Piłsudskiego. 12 mają oddziały wierne Marszałkowi podjęły marsz na Warszawę wraz z pułkami z Garwolina, Pułtuska i Ciechanowa (ok. 2 tysięcy żołnierzy, 3 baterie artylerii). Opanowały one Dworzec Wschodni, siedzibę MSW, siedzibę Dowództwa Okręgu Korpusu w Warszawie. O godzinie doszło do rozmowy Piłsudskiego z prezydentem Wojciechowskim na moście Poniatowskiego. Wynik dyskusji przekreślił szanse na pokojowe przejęcie władzy przez piłsudczyków. Relacja prezydenta Wojciechowskiego ze spotkania z Piłsudskim na moście Poniatowskiego ”Nadjechało auto z Piłsudskim i paru oficerami. Zbliżył się on sam do mnie, powitałem go słowami: stoję na straży honoru wojska polskiego, co widocznie wzburzyło go, gdyż uchwycił mnie za rękę i zduszonym głosem powiedział: - No, no! Tylko nie w ten sposób… Strząsnąłem jego rękę i nie dopuszczając do dyskusji: - Reprezentuję tutaj Polskę, żądam dochodzenia swych pretensji na drodze legalnej. – Dla mnie droga legalna zamknięta – wyminął mnie i skierował się do stojącego o kilka kroków za mną szeregu żołnierzy. Zrozumiałem to jako chęć buntowania żołnierzy przeciwko rządowi w mojej obecności, dlatego idąc wzdłuż szeregu do swego samochodu, zawołałem: - Żołnierze, spełnijcie swój obowiązek.” Między 12 a 14 maja w Warszawie trwały walki – między innymi na moście Kierbiedzia, Placu Zamkowym, Krakowskim Przedmieściu i Placu Saskim, zaś rząd przenosi się do Belwederu i oczekuje na dalszy rozwój wydarzeń. Wojskami wiernymi rządowi dowodzi generał Józef Malczewski, zaś obrona stolicy generał Rozwadowski. Prawowite władze nie dostają wsparcia z Krakowa, Lwowa (Sikorski) i Poznania. PPS ogłasza powszechny strajk, buntuje też kolejarzy, którzy utrudniają transport wojsk wiernych rządowi do stolicy. Pod wieczór 14 maja sytuacja wojsk rządowych jest beznadziejna – muszą się wycofać do Wilanowa. 14 maja 1926 roku rząd Wincentego Witosa oraz prezydent Wojciechowski podają się do dymisji. Na czele państwa staje marszałek Sejmu – Maciej Rataj, zaś nowym premierem Kazimierz Bartel. Działania zbrojne zostają zaniechane, a 15 maja zakończone. W sumie podczas zamachu majowego poległo 215 żołnierzy i 164 cywilów. Wspólny pogrzeb wszystkich poległych odbył się 17 maja w obecności nowego rządu Kazimierza Bartla i delegacji walczących oddziałów, co miało podkreślić jednakowe traktowanie ofiar obydwu stron. Skutki zamachu majowego 31 maja 1926 roku Zgromadzenie Narodowe sankcjonuje majowy zamach stanu, wybierając na prezydenta marszałka Józefa Piłsudskiego, który jednak odmawia przyjęcia stanowiska. Dla siebie zachowuje jedynie stanowisko ministra spraw wojskowych. 1 czerwca 1926 roku prezydentem zostaje wskazany przez Piłsudskiego Ignacy Mościcki. Piłsudski po zamachu majowym przenosi się do Belwederu. Prawno-ustrojowym następstwem zamachu majowego była nowelizacja konstytucji z 2 sierpnia 1926 roku (nowela sierpniowa) wzmacniająca role prezydenta. Ustawa zmieniająca i uzupełniająca konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej z 17 III 1921 roku, tzw. nowela sierpniowa, z 2 VIII 1926 roku (…) Art. 3. Prezydent Rzeczypospolitej zwołuje, otwiera, odracza i zamyka Sejm i Senat. Sejm winien być zwołany na pierwsze posiedzenie w trzeci wtorek po dniu wyborów i corocznie najpóźniej w październiku na sesję zwyczajną. Prezydent Rzeczypospolitej może zwołać Sejm w każdym czasie na sesję nadzwyczajną wedle własnego uznania, a winien to uczynić na żądanie 1/3 ogółu posłów w ciągu dwóch tygodni. Art. 4. Prezydent Rzeczypospolitej rozwiązuje Sejm i Senat po upływie czasu, na który zostały wybrane (art. 11). Prezydent Rzeczypospolitej może rozwiązać Sejm i Senat przed upływem czasu, na który zostały wybrane, na wniosek Rady Ministrów umotywowanym orędziem, jednakże tylko raz jeden z tego samego powodu. Wybory odbędą się w ciągu 90 dni od dnia rozwiązania; termin ich będzie oznaczony bądź w orędziu prezydenta o rozwiązaniu Sejmu i Senatu, bądź w uchwale Sejmu lub Senatu. Art. 5. Prezydent Rzeczypospolitej ma prawo, w czasie gdy Sejm i Senat są rozwiązane, aż do chwili ponownego zebrania się Sejmu (art. 25), wydawać w razie nagłej konieczności państwowej rozporządzenia z mocą ustawy w zakresie ustawodawstwa państwowego. Rozporządzenia te nie mogą jednak dotyczyć zmiany konstytucji i spraw przewidzianych w art. 3 (…) Prezydent Rzeczypospolitej: I. Mościcki 6 sierpnia 1926 roku zostaje wydany dekret „O organizacji najwyższych władz wojskowych”. Podstawę polityczną nowej władzy stanowiła lewica (PSL „Wyzwolenie” - B. Miedziński, PPS – J. Moraczewski), skrzydło liberalne (K. Bartel, I. Mościcki, E. Kwiatkowski) oraz oficerowie z POW i II Oddziału Sztabu Generalnego – zwolennicy rządów silnej ręki (gen. E. Rydz-Śmigły, płk. F. Sławoj-Składkowski, płk. K. Świtalski). W marcu 1927 roku z chwilą uchwalenia budżetu zamknięto sesję Sejmu. Kadencja Sejmu wygasła 28 listopada 1927 roku. Zamach majowy umożliwił utworzenie w następnych wyborach Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem(BBWR) złożonego z konserwatystów, wiernych hasłom sanacji moralnej i ideologii prymatu państwa nad grupą i jednostką. BBWR stał się zapleczem przyszłych rządów, nazywanych często „rządami pułkowników”, współpracujących z Piłsudskim i do końca jego dni podległych decyzjom Marszałka. Dowiedz się więcej Komentarze artykuł / utwór: Geneza przebieg i skutki zamachu majowegoDodaj komentarz (komentarz może pojawić się w serwisie z opóźnieniem)

Sejm Wielki i Konstytucja 3 maja (NE kl 6) 3 maja 1791 r. - uchwalenie Konstytucji 3 maja 1792 r. – konfederacja targowicka 1793 r. – drugi rozbiór Polski Sejm Wielki Czteroletni Order Virtuti Militari Małachowski Kołłątaj Ignacy Potocki wojna polsko-rosyjska drugi rozbiór Polski sejmie w Grodnie

Kategoria: Nowożytność Data publikacji: Autor: Przy tekście pracowali także: Anna Winkler (redaktor) Co roku obchodzimy ten dzień jako jeden z najważniejszych w historii Polski. Zdaniem prof. Andrzeja Chwalby - wcale nie ma czego świętować. O Konstytucji 3 maja zwykło się mówić w samych superlatywach. Podkreśla się jej pionierski charakter i postępowe podejście do wielu spraw. Profesor Andrzej Chwalba w swojej nowej książce „Zwrotnice dziejów. Alternatywne historie Polski” nie odbiera jej tych cech. Wyraźnie podkreśla, że „z tego dokumentu powinniśmy być dumni. Świadczył o naszym patriotyzmie, woli naprawy państwa i ambitnej wizji reformatorskiej”. Historyk zauważa jednak, że „król i czołowi działacze reformatorscy dali się ponieść atmosferze”. Ich brak wyobraźni politycznej doprowadził zaś… do II i III rozbioru Polski. Oto jak uzasadnia tę tezę: Rzeczpospolitą polsko-litewską do grobu złożyli jej sąsiedzi, przede wszystkim Rosja. Ale to prawda, daliśmy jej świetny pretekst, niemal zmusiliśmy do interwencji. Gdyby 3 maja 1791 roku nie uchwalono konstytucji, Rosja nie miałaby powodu, by wkraczać zbrojnie do Polski i nie doszłoby do drugiego rozbioru. Nie wybuchłoby powstanie kościuszkowskie, które doprowadziło do wymazania Rzeczypospolitej z mapy Europy. Te wydarzenia stanowią niepodzielną całość. Konstytucja była kamieniem, który spowodował lawinę. Była prowokacją, na którą Rosja odpowiedziała tak, jak odpowiedzieć musiała, chroniąc swoje imperialne interesy. fot. Kazimierz Wojniakowski/domena publiczna Zdaniem profesora Andrzeja Chwalby uchwalenie konstytucji było prowokacją, która musiała spowodować twardą reakcję Rosji. Należało powiedzieć „stop” Profesor nie pozostawia również czytelnikom złudzeń co do nastrojów panujących w tym przełomowym momencie w Polsce. Konstytucja – wbrew temu, co wiele osób przyjmuje za pewnik – wcale nie spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem. Było to wręcz, jak podkreśla krakowski badacz: wyzwanie rzucone zdecydowanej większości szlachty, która nie chciała żadnych poważniejszych zmian w ustroju. Reformatorzy, aby pokonać silną krajową opozycję i Rosję, musieliby dysponować potężnymi środkami militarnymi i wiernymi sojusznikami. Jaki był ostateczny efekt starcia z naszym wschodnim sąsiadem, wszyscy doskonale wiemy. Ale czy losy Rzeczpospolitej mogły potoczyć się inaczej? Zdaniem profesora Chwalby – tak. Należało zadowolić się dotychczasowymi osiągnięciami Sejmu Wielkiego: Mężowie stanu, racjonalni politycy z krwi i kości zatrzymaliby się w kwietniu 1791 roku. Krok po kroku kontynuowaliby reformy. Trzymaliby w zanadrzu gotowy dokument wprowadzający nowy ład ustrojowy w państwie i czekali na dogodny moment, by wcielić go w życie. […] Przecież dorobek sejmu przed 3 maja i tak był imponujący. W pewnym momencie należało powiedzieć „stop” i nie ryzykować utraty wszystkiego, co udało się osiągnąć. Jakie właściwie były zdobycze lat 1788-1791, o których mówi historyk? W pierwszej kolejności nałożono na szlachtę i duchowieństwo stały podatek. Dzięki niemu można było wreszcie sfinansować powstanie 65-tysięcznej regularnej armii. Zreformowano przy okazji administrację podatkową, która stała się znacznie bardziej efektywna. Zniesiono również – powołaną pod rosyjskimi bagnetami i kontrolowaną przez carskiego ambasadora – Radę Nieustającą. Uchwalono ponadto prawo o miastach, które dawało mieszczanom znacznie więcej przywilejów, oraz przeprowadzono gruntowaną reformę sejmików. Wszystko to pozwalało z optymizmem spoglądać w przyszłość. Zobacz również:Skutki rozbicia dzielnicowego. Czy bez testamentu Krzywoustego Polska stałaby się w XIII wieku mocarstwem?Reformacja za Zygmunta Augusta. Czy w Polsce mógł powstać kościół narodowy na wzór anglikańskiego?Stanisław August Poniatowski. Najważniejsze fakty o ostatnim polskim królu Niewykorzystana szansa? Ktoś zapewne powie, że brzmi to pięknie, ale koniec końców Rosja i tak nie pozwoliłaby na daleko idące reformy i zbytnią samodzielność dominium, jakim przez ostatnie kilkadziesiąt lat była Rzeczpospolita. Profesor Chwalba w „Zwrotnicach dziejów” wskazuje jednak na okoliczności, które i mimo to przemawiały na korzyść opcji „minimalistycznej”: Moglibyśmy rozwijać się i czekać na kolejną zmianę sytuacji międzynarodowej. I wtedy próbować kolejnych kroków na drodze do wzmocnienia państwa lub zrzucenia rosyjskiej kurateli. A okazja nadeszłaby dość szybko. Pojawiła się dobra koniunktura. Borowikowski/domena publiczna Czy gdyby Polska przetrwała do czasu objęcia władzy przez cara Pawła I miałaby szansę na dalsze reformy i odzyskanie suwerenności? Siedemnastego listopada 1796 roku zmarła w Petersburgu imperatorowa Katarzyna II Aleksiejewna […]. Syn imperatorowej, Paweł I, nie odziedziczył jej wielkości. I szczerze nienawidził matki. […] Skoro więc Katarzyna II zalecała twardy kurs wobec Polski, można się spodziewać, że Paweł I nie byłby przeciwny kolejnym reformom w Rzeczypospolitej. Nigdy nie dowiemy się jak potoczyłaby się historia, gdyby 3 maja nie uchwalono konstytucji, jednak argumenty profesora Andrzeja Chwalby przedstawione w „Zwrotnicach dziejów” na pewno dają do myślenia. A co Wy sądzicie na ten temat? Źródło: Ciekawostki to kwintesencja naszego portalu. Krótkie materiały poświęcone interesującym anegdotom, zaskakującym detalom z przeszłości, dziwnym wiadomościom z dawnej prasy. Lektura, która zajmie ci nie więcej niż 3 minuty, oparta na pojedynczych źródłach. Ten konkretny materiał powstał w oparciu o książkę: Andrzej Chwalba, Andrzej Harpula, Zwrotnice dziejów. Alternatywne historie Polski, Wydawnictwo Literackie 2019. Zobacz również

ijfzFD.

z8f3npgk58.pages.dev/37

z8f3npgk58.pages.dev/20

z8f3npgk58.pages.dev/35

z8f3npgk58.pages.dev/48

z8f3npgk58.pages.dev/81

z8f3npgk58.pages.dev/99

z8f3npgk58.pages.dev/70

z8f3npgk58.pages.dev/68

konstytucja 3 maja przyczyny przebieg skutki